maandag 24 februari 2020

In een vreedzame landelijke omgeving te midden van boomgaarden, 15 km ten zuidwesten van Phnom Penh ligt het executieterrein  van Choeung Ek, een locatie die beter bekend staat onder de naam Killing Fields. De plaats werd ingericht om de herinnering aan de wreedheden van het regime van Pol Pot levend te houden. Hier vermoordden de Rode Khmer tussen 1975 en 1978 alle 17,000 gevangenen in de Tuol Sleng-gevangenis. De Killing Fields zijn onze uitstap van de dag.

Op het terrein zijn in 1981 de stoffelijke resten geborgen van 8985 mannen, vrouwen en kinderen. Een aantal massagraven werd tot op heden nooit geopend. De methode van executie was bijzonder wreed. In het begin schoten de Rode Khmer hun slachtoffers dood, maar om kogels te sparen, gingen ze er snel toe over de gevangenen dood te slaan met knuppels en geweerkolven. Kleine kinderen werden tegen een boom doodgeslagen. We zien er blootgelegde graven met bordjes die behalve het aantal slachtoffers ook de vaak vreselijke details van hun dood vermelden.  In de Herdenkingsstoepa liggen achter glazen panelen de opgestapelde schedels en botten van de slachtoffers, gerangschikt naar leeftijd en geslacht.  Alhoewel het hier tropisch warm is, lopen de rillingen me over de rug. Ik kan en zal nooit begrijpen hoe mensen dit andere mensen kunnen aandoen.

Alsof we nog niet genoeg gruwel te verteren kregen, gaan we daarna de Tuol Sleng-gevangenis bezoeken, beter bekend als het Genocide Museum. Het is gevestigd in een oude school die door de Rode Khmer werd omgebouwd tot “gevangenis S21'. In het museum werden duizenden mensen ondervraagd, gemarteld en vermoord. Duizenden foto's van de slachtoffers zijn er tentoongesteld. Gezien de gruwelijke aard van de herinneringen aan het regime wordt een bezoek sterk afgeraden aan volwassenen die snel geëmotioneerd zijn, en aan ouders met jonge kinderen. Nu, voor mij hoeft het ook niet meteen. Maar goed, het stond in het programma.