Donderdag 4 maart

We zijn wat later opgestaan. Gistermorgen was het kwart over vijf, weet je nog? We ontbeten rond kwart over negen met een deel van onze portie dagelijks fruit. Lieke heeft eventjes geteld: er lagen niet minder dan tien verschillende fruitsoorten op ons bord, mooi versneden en gepresenteerd. Ik heb er trouwens een foto van genomen. Er zijn heel wat soorten bij die we nog niet kenden, zoals rambutan, salak, markisa... Terwijl we ontbeten ging Komang in de tuin bloemen plukken: frangipani en een rozerode hibiscus. Even later stonden de bloemen bij ons, drijvend in een kom vol water.

Ik ben nu net het zwembad uit. Nu mijn arm beter is kan ik bijna ongehinderd een halfuurtje zwemmen, iets dat ik minstens één keer per dag herhaal. Ik denk dat ik in wezen een echte luierik ben: niets doen en je daar toch goed bij voelen. Het is natuurlijk maar wat je onder “niets” verstaat. Ik doe geen lichamelijke arbeid en mis die ook niet. Als lichamelijke arbeid het verschil maakt tussen “iets doen” en “niets doen”, dan doe ik dus niets. Lieke heeft het daar altijd al veel moeilijker mee gehad. Ze vindt veel sneller dan ik dat ze lui is. Ik vind “lui” dan weer gewoon een onderdeel van het woord “luizenleven”.

over motorbikes

Gisteravond, achteraan op de brommer, toen we naar de villa terugkeerden, vroeg ik aan Komang hoeveel een motorbike zoals de hare hier kost. De belangrijkste merken zijn hier – hoe kan het anders – Yamaha, Kawasaki en Honda. Cash kost haar ding 15 miljoen rupiah. Niemand kan dat hier echter ophoesten, zodat zowat alle moto's op afbetaling gekocht worden. Het zijn rechtstreekse contracten tussen kopers en verkopers. Komang betaalt haar moto af op 4 jaar. In totaal zal dat ding haar op het eind van het contract 20 miljoen rupiah kosten. Een euro is zowat 12.300 rupiah. Wie er zin in heeft kan wat berekeningen maken over interesten en resultaten.

Of zo'n dure aankoop verantwoord is kan ik niet beoordelen. In ieder geval rijden er hier duizenden rond, veel en veel meer dan er auto's rondrijden. De motorfietsen worden trouwens gebruikt zoals bij ons een auto. De boodschappen worden ermee gedaan en de familie wordt ermee vervoerd. Eén tot drie mensen op een moto is de regel, vier heb ik al dikwijls gezien, en vijf (mama, papa en 3 van de kindjes) kan ook nog.

UITSTAPJE NAAR SHANTI

Omdat het Lieke's verjaardag is hebben we een uitstapje gepland naar een romantische plek, Shanti genoemd. Een andere reden voor deze namiddaguitstap was, dat er in de villa hard gewerkt werd om Lieke lekker te verrassen.

Shanti was alvast een voltreffer. Veel romantischer kon het niet. Eigenlijk is het een hotel met restaurant in de desa Sambangan in Buleleng, de tuin van Bali. Het ligt op een kleine 20 km van de villa. We huurden een auto met chauffeur die ons op zo'n drie kwartier naar ginds bracht. De ligging is gewoon fantastisch! Aan de ingang van het complex wordt je door iemand opgewacht die je een rondleiding geeft door de reusachtige tuin die op zijn beurt in een schitterend jungledecor ligt met een tientallen meters hoge getrapte waterval en boven op de omringende heuvels... rijstvelden. Het “hotel” zijn twee bungalows die je voor één of meerdere nachten kunt huren. Onze gids laat ons het interieur zien en brengt ons daarna langs een paviljoentje waar we straks onze tea for two kunnen nuttigen. We gaan naar het restaurant, waar een gamelanspeler zijn bamboe-instrument betokkelt. Aan het restaurant wacht ons een andere gids op, gewapend met een rugzak en een fles water. Hij begeleidt ons op een wandeling van een halfuurtje naar de verre waterval die we daarnet in de tuin van Shanti hebben gezien.

De wandeling gaat langs rijstvelden en duikt dan de jungle in, waar een heleboel brede, houten trappen ons steeds verder de vallei inbrengen. Onderweg vergapen we ons aan de mooie natuur. We komen aan het riviertje dat door de waterval gevormd wordt en draaien ons zoals het moet weg van de Balinees die zich in zijn naakte vel aan het reinigen is, ook in de religieuze betekenis van het woord. Elke Balinese hindoe neemt dagelijks een ritueel bad, en dat kan om het even waar zijn: in het heilige water van de tempels, maar evengoed in riviertjes of de beekjes die langs en door de rijstvelden lopen.

Even verderop komen we aan de voet van de waterval, die een meertje vormt van tinten blauw en groen. We kunnen er zwemmen, maar ik heb mijn ritueel bad al in de villa genomen. Dus houden we het bij het schieten van enkele mooie foto's. Daarna gaan we weer de weg terug. En nu is het klimmen geblazen. Door de hoge vochtigheidsgraad zijn we drijfnat als we weer uit de vallei opduiken. Aan de hoek van een van de rijstvelden valt onze blik een fractie van een seconde – dat kun je niet vermijden – op een naakte matrone die zich reinigt in een beekje. Ik ga dit niet blijven herhalen. Ga ervan uit dat we dit op elke uitstap enkele keren meemaken.

Terug aangekomen bij Shanti bedanken we onze gids en gaan ons even verfrissen. Aan het restaurant worden we opgewacht door een jonge vrouw die ons wat lager in de tuin brengt, waar het kleine paviljoentje staat voor onze t-t-t-t, zijnde een tête-à-tête met een tea-for-two. Lieke kiest een jasmijn- en ik een ginsengthee. En omdat we van een van de gidsen vernomen hadden dat hier een ongelofelijk lekker dessert op basis van zwarte rijst (nooit van gehoord), chocola en kokosnoot geserveerd wordt, bestellen we dat er ook bij. Terwijl we op deze meest waanzinnig romantische plek die je je kunt indenken op onze thee wachten worden we zachtjes gewiegd door de muziek van de gamelanspeler, die zich ergens discreet achter de struiken heeft verstopt. Even later komt onze thee eraan, en daarna ons dessert dat – eventjes mijn speeksel wegslikken – goddelijk is. Een half uurtje later verlaten we dit stukje paradijs en rijden weer richting villa.

En nu denken jullie beslist: dat zal ze nogal wat gekost hebben. Wel, ik zal het even omzetten in euro. Natuurlijk heb je de rit richting Shanti, maar daar hebben we het nu niet over. In Shanti zelf hebben we voor de rondleiding in de tuin (waar we bijvoorbeeld zelf vruchten van de bomen konden plukken en opeten) en het uurtje wandelen-met-gids nul euro nul cent betaald. En de twee potjes thee, gamelan-muziek inbegrepen, kostten ons een kleine vijf euro. Meer moet dat blijkbaar niet zijn om zo'n service te krijgen.

Onderweg naar “huis” stoppen we even om prentkaarten te kopen die we naar de achterblijvers zullen sturen om hun tanden te doen wateren. En dan is het tijd voor mijn verrassing.

VERJAARDAGSFEEST

We komen villa Buddha binnen, ik strategisch achter Lieke. En plots rolt het redelijk overdonderend geluid van een groot gamelan-orkest door de villa en de tuin. Niet minder dan 23 gamelan-spelers in traditionele klederdracht geven het beste van zichzelf. En dat wil wat zeggen! Ooit al een gamelan-orkest bezig gehoord? Nee, niet zo'n zachte watjes als die in Java, maar een écht Balinees orkest dat naast trommels en fluiten ook hamers gebruikt om te laten horen dat ze er zijn. Lieke weet niet waar ze het heeft natuurlijk, temeer dat onze hele staff – ook deze van villa Buddha Samora – verschijnt, sommigen met hun kinderen erbij. Ik had ze uitgenodigd om naar het optreden te komen kijken, net als Jan en Huwiene, die samen met ons het feestmaal gaan nuttigen dat door Kadek en Komang, geholpen door Kadek en Kadek, klaar werd gemaakt.

Tot onze niet geringe verbazing heeft iedereen een kadootje mee voor Lieke. Naar Balinese gewoonte zullen de kadootjes maar opengemaakt worden als iedereen naar huis is. Wat mij betreft een goede gewoonte in een land waar de meesten het niet breed hebben.

Terwijl er drankjes rondgaan – bier, wijn, frisdranken – vult het gamelan-orkest drie kwartier lang de villa met zijn muziek. Er worden stoelen klaargezet. Lieke en ik komen op de eerste rij terecht. En dan verschijnen er plots twee danseressen – alsof ik dat niet wist – en begonnen de Puspajali te dansen, een ceremoniële dans, begeleid door de klanken van de gamelan. En nu viel alles op zijn plaats. Dans en muziek werden één mooi geheel. Een derde danseres verscheen, rijzig, slank in haar gouden kleed, en begon aan een dans die Kebyar Duduk heet, wat je letterlijk vertaalt als “Draaien Zitten”. Schitterend! We hebben al wat Oosterse dansen gezien, in Thailand en Cambodja, op Java en Bali. Maar dit hier, met de danseres op anderhalve meter van jou, zodat je elke gelaatsuitdrukking en elke bewegingen van de ogen kunt volgen, is van een heel andere orde.

Daarna voeren de drie danseressen samen de misschien wel meest traditionele Balinese dans op, de legong. En daarna is het onze beurt en worden we door de danseressen uitgenodigd om ons enkele minuten belachelijk te maken. Na anderhalf uur – wat vliegt de tijd – is de hele opvoering voorbij en bergt het orkest zich op. Het is tijd voor het avondmaal. Vergeef me dat ik niet de namen van alle gerechten genoteerd heb. We hebben gewoon heerlijk gegeten, laat het ons daar bij houden. En deze keer eens met een wijntje in plaats van ons traditionele water.

Toen iedereen naar huis was kon Lieke beginnen met het openen van de pakjes. Ze verschoot nogal geen klein beetje! Van Komang en Kadek kreeg ze een traditioneel beschilderde houten offerschotel; van Romi een mooie bloes, en ook van Surya een bloes; van de twee Kadeks van villa Buddha Samora elk een mooie sjaal, van Made, de security guard een grotere sjaal om rond je te binden, en van Jan en Huwiene een pario. Na alles bewonderd te hebben gingen we buiten – Wat zeg ik nu? We zijn hier altijd buiten! – in ons leeshoekje zitten om alle indrukken van deze mooie dag verder te verwerken. Daarna belden we eerst tevergeefs naar Koen en daarna naar Ilse.

OVER SCHILDPADDEN EN BOEDDHABEELDEN

Op het moment dat ze in Vlaanderen opnamen klonk hier de eerste donderslag van een onweer dat anderhalf uur zou duren. Lichtflitsen t' allen kanten en krakende slagen die de ruiten van mijn bril deden trillen. Een echte zondvloed stortte zich over de villa en probeerde door de strooien daken te gutsen. Onze halfopen badkamer was plots een heel open badkamer geworden, zodat we – we hebben hier alles, weet je nog? - voor de eerste keer een bad namen in het grote natuurstenen bad in onze slaapkamer, dat bewaakt wordt door de god Ganesha, die met de olifantenkop. Daarna kropen we ons kingsize bed in – er kan nog gemakkelijk een vrouw aan mijn andere kant, of een man aan Liekes andere kant – en probeerden in te slapen. Lieke zit gewoonlijk heel snel in dromenland, maar deze keer duurde het toch wel een half uurtje voor ze de onmiskenbare geluiden maakte van een houthakker met een botte zaag. Na enkele minuten al bleef er nog enkel wat zaagsel over, zacht weggevoerd op het ritme van haar ademhaling. Buiten was de storm uitgeraasd en gaf me de branding terug. En af en toe hoorde ik de klok-en-plof-geluiden die de schilpadden maken wanneer ze onze slaapkamer komen bezoeken.

Och, ja, maar dat weten jullie nog niet. Wij hebben schildpadden in onze slaapkamer. Dat zit zo. De elf schildpadden zitten in een ronde vijver. Drie vierden van de vijver bevindt zich buiten, het laatste vierde in onze slaapkamer, zodat de schildpadden – die uiteraard niet uit de vijver kunnen – ons af en toe een bezoekje komen brengen. Ik veronderstel dat zo'n architectonisch geintje jullie nu nog nieuwsgieriger maakt naar alle geheimen die deze villa nog voor jullie verborgen houdt. Zo zij het. Ik kan dat niet veranderen. Het is me gewoon onmogelijk om jullie ook maar bij benadering een correct beeld te geven van deze droom die zijn naam niet gestolen heeft: er staan hier op zijn minst vijftig grote boeddhabeelden.

Sommige beelden wegen meer dan twee ton en werden op hun plaats getákeld. Enkele meters voorbij de hoofdingang staat een metershoog boeddhahoofd op zijn sokkel. Rond en over het hoofd gutst er de hele dag water, net zoals er overal water uit fonteinen en beeldhouwwerken en... nu ben ik toch wel bezig zeker! Straks begin ik nog over die vijvers met kois en die vijver met catfish (witte barbelen)! Of heb ik die al vernoemd? Gedaan daarmee. Ik hoop dat de foto's en film min of meer zullen tonen waarom wij ons hier voelen zoals we ons hier voelen. We wilden een tweedaagse uitstap maken naar de omgeving van Ubud, maar we zijn nu van plan om dat tot één dag te beperken. Eén van de redenen voor die beslissing is dat we dan twee dagen en – niet te vergeten – één nacht onze villa moeten missen.